Wat is houtstof?
Houtstof is de stof die ontstaat als u hout verwerkt of bewerkt. Als u schaaft, zaagt of schuurt, dan komt daar logischerwijs stof bij vrij. Hoeveel houtstof er vrij komt is afhankelijk van het materiaal waarmee u werkt. Massief hout laat bijvoorbeeld veel minder stof vrij dan wanneer u plaatmateriaal als MDF bewerkt. Ook multiplex laat maar weinig stof vrij. De hoeveelheid stof hangt tevens af van het gereedschap dat u gebruikt. Als u werkt met gereedschap dat langzaam beweegt, komt er relatief weinig stof vrij. Bewerkt u het hout juist met snel draaiend of bewegend gereedschap? Dan krijgt u een stuk meer stof. Daarnaast is het zo dat scherp gereedschap minder stof produceert dan bot gereedschap.
Wat zijn de risico’s van houtstof inademen?
In Europa en dus Nederland is houtstof (stof van hardhout) al sinds 1998 geclassificeerd als kankerverwekkende stof. Vooral hardhout is gevaarlijk voor de gezondheid. Voor zachthout zijn de gezondheidsrisico’s minder duidelijk aangetoond. Al met al is de blootstelling aan houtstof gevaarlijk en vormt het een risico voor uw gezondheid. Gezondheidsrisico’s die u loopt bij veelvuldige blootstelling aan houtstof zijn:
- Irritaties aan huid, ogen en slijmvliezen.
- Huiduitslag en eczeem.
- Splinters die kunnen zorgen voor (enorme) ontstekingen.
- Inademing kan leiden tot braakneigingen of maagkrampen.
- Ontstaan van allergie voor houtstof, vooral bij grenen, eiken, teak, western red ceder, iroko, robinia.
- Long- en neuskanker.
Speelt er iets op kantoor zie dan onze pagina over luchtkwaliteit kantoor meten
Preventie houtstof
Om blootstelling aan houtstof te beperken, moeten werkgevers aan bepaalde regels voldoen. Zo bestaat de arbeidshygiënische strategie, waarbij eerst naar de bron wordt gekeken. De maatregelen die we aanbevelen als u te maken heeft met blootstelling aan het gevaarlijke houtstof zijn de volgende:
- Kies hout dat zo min mogelijk stof veroorzaakt.
- Gebruik de juiste werkmethodes om zo min mogelijk stof te verspreiden.
- Maak gebruik van het juiste gereedschap en onderhoud dit goed.
- Onderhoud de afzuiginstallaties en vervang tijdig stoffilters.
- Maak de werkplek schoon door stof op te zuigen en niet te vegen (daarmee verspreidt u het stof). Neem indien mogelijk nat af.
- Beperk het aantal werknemers dat blootgesteld wordt aan houtstof.
- Zorg ervoor dat uw werknemers zichzelf goed beschermen met speciale kleding, mondkapjes en maskers.
- Geef instructies over veilig werken met houtstof.
Houtstof en explosiegevaar
Wanneer bij houtverwerking fijn stof vrijkomt, bestaat er kans op stofexplosies en brandgevaar. Als er voldoende houtstof in de lucht aanwezig is, kan één enkel vonkje van een lamp of machine voldoende zijn om een stofexplosie te veroorzaken. Verwijder stof daarom altijd door het op te zuigen of nat te verwijderen.
Houtstof meten met een luchtonderzoek
Met een luchtonderzoek kunt u nauwkeurig de hoeveelheid houtstof op de werkplek meten. Dit geeft u inzicht in de concentratie houtstof en of deze binnen de vastgestelde normen valt. Een pomp zorgt ervoor dat lucht wordt bemonsterd, waarbij de deeltjes op een filter worden opgevangen. De hoeveelheid aangezogen lucht en de opgevangen stofdeeltjes worden vervolgens in het laboratorium gewogen. Daarnaast kunnen we met een datalogger met laser exact bepalen hoeveel houtstofdeeltjes er in de lucht zweven en of de grenswaarden worden overschreden.