Kwarts is een materiaal dat in veel bouwmaterialen voorkomt. Bij het verbreken van deze materialen komt kwartsstof vrij; een heel fijn stof dat diep kan doordringen in de longen en zo voor allerlei gezondheidsproblemen kan zorgen. Eigenlijk vergelijkbaar met fijnstof. Weten wat u als bedrijf kunt doen om uw werknemers te beschermen? Strooming vertelt er alles over in dit artikel.
Wat is kwartsstof?
In veel natuurlijke (bouw)materialen zit kwarts. Als een steensoort voor meer dan 1,5% uit kwarts bestaat, wordt het als een kwartshoudend materiaal gezien. Dat is nog weinig, want er zijn ook materialen die tot 90% kwarts kunnen bevatten. Bijvoorbeeld zandsteen of kalkzandsteen. Ook betonsteen kan veel kwarts meedragen. Hoe meer kwarts er in een steensoort zit, hoe meer ervan vrijkomt als het materiaal wordt verwerkt voor de bouw. En zodra het als stof in de lucht hangt, wordt het gevaarlijk.
Hoe komen mensen ermee in aanraking?
Kwarts zit in veel gesteentes en is een natuurlijk materiaal. Zolang het “gewoon” steen is, is er niets aan de hand. Maar zodra het door mensen wordt bewerkt, bijvoorbeeld door het te zagen, slijpen of frezen, komt er kwartsstof vrij. Over het algemeen geldt: hoe harder het materiaal, hoe meer stof er vrijkomt bij het bewerken. Kwartsstof wordt door mensen ingeademd. En door de kleine omvang van de stofdeeltjes kan het doordringen tot in de longbaasjes: het diepste gedeelte van de longen. Dat kan voor verschillende gezondheidsproblemen zorgen, vergelijkbaar met het veelbesproken fijnstof.
Lees meer op de pagina: fijnstof laten meten.
Waarom is het gevaarlijk?
Zoals we hierboven al schreven, kan het stof van kwarts diep doordringen in de longen. Er kunnen dan verschillende longaandoeningen ontstaan:
- Bindweefselvorming in de longen
- Longfibrose/stoflongen
- Benauwdheid/kortademigheid
- Pijn op de borst
- Longkanker
Welk gehalte kwartsstof is toegestaan?
Omdat blootstelling aan teveel kwartsstof voor ernstige aandoeningen kan zorgen, is het belangrijk om te zorgen dat de gehaltes onder de toegestane norm blijven. In Nederland is dat 0,075 milligram per kubieke meter per werkdag (maximaal 8 uur).
Wat kunt u eraan doen?
De bouw, natuursteenbedrijven, interieurontwerpers, kunstenaars: binnen veel beroepen wordt gewerkt met kwart houdende steensoorten. Daar is niets aan te doen. Maar het is wel mogelijk om risico’s en gezondheidsproblemen zoveel mogelijk te beperken. Of liever nog: helemaal voorkomen. Daarvoor kunt u gebruikmaken van de onderstaande tips:
- Zorg voor voldoende ventilatie. De belangrijkste tip! Bij voldoende ventilatie kan het gehalte kwarts in een ruimte niet snel oplopen en lopen medewerkers minder risico.
- Kies ander materiaal waar mogelijk, bijvoorbeeld gips
- Zorg voor goed gereedschap en goede afzuiging van het stof
- Maak extreem goed schoon, om opwaaiend en onnodig stof te voorkomen
- Stel medewerkers per dag zo kort mogelijk bloot aan kwartsstof, bijvoorbeeld door het “stoffige werk” in aparte ruimtes te doen of door van werk te ruilen
- Zorg voor goede beschermde materialen zoals mondkapjes, maskers, kleding of andere middelen.
Kwartsstof meten? Schakel Strooming voor blootstellingsonderzoek!
Kwarts meten? Daarvoor kunt u een specialistisch bedrijf zoals Strooming inschakelen. Met speciale meetapparatuur onderzoeken wij hoe het gesteld is met het kwartsgehalte in uw binnenlucht en weet u of u voldoet aan wet en regelgeving.